PPP چیست و چرا زنان و مادران به آن نیاز دارند؟
PPP چیست و چرا زنان و مادران به آن نیاز دارند؟
زندگی بسیاری از زنان، بهویژه مادران، با یک تناقض عمیق آغاز میشود: ما مسئول آغاز روز دیگران هستیم، اما اغلب روز خودمان را آغاز نمیکنیم. صبحها بیدار میشویم، اما نه با آگاهی؛ حرکت میکنیم، اما نه با انتخاب. نقشها از ما جلوترند و ذهن هنوز فرصت نکرده جای خود را پیدا کند. در چنین شرایطی، طبیعی است که بخش بزرگی از روز در حالت واکنش سپری شود، نه پاسخ. واکنش به صداها، نیازها، زمانبندیها و توقعها. اینجاست که مفهومی به نام PPP یا Pre-Performance Paragraph اهمیت پیدا میکند؛ تمرینی ساده اما عمیق که به ذهن کمک میکند پیش از ورود به اجرا، جهت خود را پیدا کند و در نقش خود فرو رود. در مقالات گذشته، دربارهی این مفهوم صحبت کردهایم، اما در این مقاله قرار است به طور تخصصی آن را معرفی کنیم.
PPP چیست؟
PPP مخفف Pre-Performance Paragraph است؛ یعنی «پاراگرافی که قبل از اجرا نوشته میشود». این مفهوم نخستین بار در حوزهی عملکرد فردی، ورزش حرفهای و توسعهی فردی مطرح شد؛ جایی که افراد قبل از ورود به صحنهی اجرا، ذهن خود را تنظیم میکنند.
اما در سادهترین تعریف، PPP یا “بند پیش از اقدام” که من آن را “بِپا” مینامم، متنی کوتاه است که پیش از آغاز یک روز، یک جلسه، یا یک نقش نوشته میشود و هدف آن نه برنامهریزی دقیق، بلکه شفافسازی نیت و هویت موقت است:
“من قرار است امروز چگونه عمل کنم؟ با چه کیفیتی؟ و با چه جدیتی؟
چرا «بِپا» اینقدر مهم است؟
مغز انسان در لحظات اولیهی روز، بیشترین آمادگی را برای جهتگیری دارد، اما اگر این جهتگیری آگاهانه اتفاق نیفتد، ذهن بهطور خودکار به الگوهای آشنا برمیگردد؛ الگوهایی که معمولاً حاصل خستگی، فشار و تجربههای گذشتهاند.
برای مادران و زنان نیز، این الگوها اغلب شامل عجله، فداکاری افراطی، پرخاشگری، کنترل یا سرزنش خود است. نه به این دلیل که خود انتخاب کردهاند، بلکه چون فرصت انتخاب نداشتهاند و این الگوها به آنها تحمیل شده است؛ و اینجاست که “بِپا” میتواند فرصت انتخاب و جهتگیری مناسب را—حتی در حد چند خط—ایجاد کند.
بِپا چه تفاوتی با هدفگذاری و برنامهریزی دارد؟
PPP یا “بِپا” نه لیست کارهاست، نه برنامهریزی و تعیین هدفهای بزرگ. هدفگذاری معمولاً به آینده نگاه میکند و برنامهریزی به کارها و زمان انجام آنها، اما PPP به کیفیت و چگونگی حضور و عملکرد توجه دارد.
برای مثال:
- هدفگذاری میگوید: «امروز باید این کارها انجام شود.»
- PPP میپرسد: «من میخواهم این کارها را با چه حالوهوا و کیفیتی انجام دهم؟»
این تفاوت، بهخصوص برای مادران، حیاتی است؛ چون بسیاری از کارها قابل حذف نیستند، اما شیوهی انجام و کیفیت آنها قابل انتخاب است.
چرا PPP برای زنان و مادران ضروریتر است؟
زنان بهطور همزمان در چندین نقش زندگی میکنند و مرز بین این نقشها اغلب شفاف نیست. یک مادر ممکن است در یک ساعت، هم مراقب کودک باشد، هم پاسخگوی پیام کاری، هم همراه عاطفی همسر و هم درگیر نیازهای درونی خودش، و بدون یک نقطهی تنظیمکننده و البته تعیینکننده، این جابهجاییهای سریع فرساینده میشود. اما PPP کمک میکند یک «فرماندهی ثابت» درون این تغییرات شکل بگیرد؛ فرماندهای که یادآوری میکند:
صرفنظر از تمام نقشهایی که دارم، من امروز قرار است چگونه انسان، مادر، یا مثلا همسری باشم؟
PPP چه تأثیری بر رفتار و هیجانات دارد؟
از نظر روانشناختی، نوشتن PPP یا “بِپا” باعث فعال شدن بخش پیشپیشانی مغز میشود؛ بخشی که مسئول تنظیم هیجانات، تصمیمگیری و مهار واکنشهای تکانشی است. به همین دلیل است که حتی یک متن کوتاه هم میتواند فاصلهی بین محرک و واکنش را افزایش دهد و واکنش را تبدیل به پاسخ آگاهانه کند.
این فاصله همان جایی است که:
- صبر بهجای انفجار شکل میگیرد
- انتخاب جایگزین عادت میشود
- و رابطهها فرصت ترمیم پیدا میکنند
PPP ابزار کنترل و واکنش نیست؛ ابزار پاسخ در راستای آگاهی است.
اما چرا بسیاری از زنان و مادران با PPP ارتباط نمیگیرند؟
با وجود کارآمدی PPP، بسیاری از زنان—بهویژه مادران—آن را رسمی، ذهنی یا دور از زندگی واقعی میدانند. واژهها گاهی بیش از حد انگلیسی، چارچوبها بیش از حد ساختاریافته و مثالها دور از واقعیتهای روزمرهی مادرانهاند و مادران فکر میکنند نوشتن PPP غیرضروری و بعضا غیرایرانی است. به همین دلیل است که من واژهی “بِپا” را در نظر گرفتهام تا هم این مفهوم را ملموستر و هم ایرانیتر کند.
در واقع «بِپا» نسخهی قابلزندگی PPP برای مادران ایرانی است و اگرچه همان ایدهی اصلی PPP را حفظ میکند، اما زبان، شکل و روح آن را تغییر میدهد؛ به این صورت که:
بِپا یعنی: قبل از شروع روز، خودت بیدار شوی، نه فقط جسم، بلکه ذهن و نیتت را نیز برای نقشهایت تغییر دهی و آماده کنی.
در بِپا، سؤالها سادهاند:
- امروز دوست دارم چه مادری باشم؟
- امروز کجا لازم است مهربانتر یا همدلتر باشم؟
- امروز چه چیزی را رها میکنم؟
- اگر چه اتفاقی بیفتد باید خود را مدیریت کنم و داد نزنم؟
همین سادگی، بِپا را قابلتداوم و قابلاجرا میکند.
چرا بِپا برای مادران مؤثر است؟
مادران اغلب زمان، تمرکز و انرژی اضافه ندارند. هر تمرینی که قرار است به زندگی آنها کمک کند، باید کوتاه، انعطافپذیر و بدون فشار کمالگرایی باشد و بِپا چنین تمرینی است و تلاش میکند با شفافسازی و چگونگی ایفای هر نقش، بار ذهنی اضافه بر دوش مادران را کاهش دهد.
اثر بلندمدت بِپا چیست؟
در کوتاهمدت، شاید فقط حس کنید روزتان کمی آرامتر شروع شده است، در میانمدت، متوجه میشوید واکنشهایتان کمتر تکانشی و افسارگسیخته شدهاند و در بلندمدت، تغییر عمیقتری رخ میدهد: هویت آگاهانهتر.
وقتی هر روز—حتی در حد چند خط—انتخاب میکنید که چگونه باشید، این انتخابها روی هم جمع میشوند و سبک زندگی را تغییر میدهند.
جمعبندی
PPP یا “بِپا” به ما یادآوری میکند که کیفیت انجام، قبل از انجام ساخته میشود و بِپا این مفهوم را به زندگی واقعی زنان و مادران میآورد؛ ساده، انسانی و قابل لمس.
در دنیایی که از زنان انتظار میرود همیشه آماده باشند،
بِپا یک یادآوری آرام است: اول خودت بیدار شو، بعد دنیا.
دیدگاهتان را بنویسید