چرا مادرها خودشان را با دیگران مقایسه می‌کنند؟
چرا مادرها خودشان را با دیگران مقایسه می‌کنند؟
مقایسه کردن یکی از رفتارهای طبیعی انسان است، اما وقتی پای مادرها در میان باشد، این رفتار می‌تواند فشار روانی و احساس ناکافی بودن ایجاد کند. مادرها اغلب خود را با دیگران می‌سنجند؛ چه زمانی که می‌بینند فرزند دیگری زودتر حرف می‌زند، سریع‌تر راه می‌رود یا در آشپزی مهارت بیشتری دارد، و چه زمانی که تصاویر خوشگل و مرتب خانه‌ها و زندگی دیگران را در شبکه‌های اجتماعی مشاهده می‌کنند. این مقایسه‌های ذهنی باعث می‌شوند احساس کنند که کمتر موفق یا صبور هستند
ریشه‌های مقایسه در مغز انسان
مقایسه کردن در مغز انسان یک رفتار ذاتی و تاریخی است. هزاران سال پیش، مقایسه کردن برای بقا حیاتی بود. انسان‌ها باید می‌دانستند چه کسی قوی‌تر است، چه کسی سریع‌تر می‌دود و چه کسی بیشتر غذا پیدا می‌کند، تا شانس زنده ماندن خود و خانواده‌اش را بسنجند. امروز هم مغز همان الگوریتم قدیمی را دنبال می‌کند، اما شرایط زندگی تغییر کرده است. شکار و فرار جای خود را به چالش‌های اجتماعی و والدگری داده است، ولی مغز هنوز همان واکنش قدیمی را انجام می‌دهد.
نظریه علمی پشت مقایسه
روانشناسان نظریه‌ای به نام Social Comparison Theory معرفی کرده‌اند که می‌گوید انسان‌ها ذاتاً خودشان را با دیگران می‌سنجند. این رفتار کمک می‌کند تا جایگاه خود را در اجتماع درک کنند، استانداردهای رفتاری را بفهمند و الگوهای مناسب برای تصمیم‌گیری پیدا کنند. برای مادران، مشاهده رفتار یا موفقیت‌های دیگران، ناخودآگاه ذهن را به مقایسه وادار می‌کند.
تاثیر شبکه‌های اجتماعی
مشکل مقایسه وقتی پیچیده‌تر می‌شود که شبکه‌های اجتماعی وارد میدان شوند. در این فضا، اغلب افراد فقط بخش‌هایی از زندگی خود را به اشتراک می‌گذارند که موفق، خوشحال و مرتب است. مغز ما تنها این بخش انتخاب‌شده را می‌بیند و با کل زندگی خودمان مقایسه می‌کند. نتیجه این است که مادرها احساس ناکافی بودن و عقب‌ماندگی می‌کنند، در حالی که واقعیت پشت پرده زندگی دیگران قابل مشاهده نیست.
پیامدهای روانی و احساسی
مقایسه ذهنی می‌تواند اثرات چندلایه داشته باشد. نخست، اعتمادبه‌نفس مادر کاهش می‌یابد و احساس می‌کند که توانایی کافی ندارد. دوم، ذهن او بارها و بارها به سمت سرزنش و نقد خود می‌رود و احساس گناه افزایش می‌یابد. سوم، این مقایسه می‌تواند ذهن مادر را خسته و پراضطراب کند و لحظات شادی زندگی واقعی او را تحت تأثیر قرار دهد. حتی ممکن است دیدن موفقیت‌ها و آرامش دیگران، حس رقابت و فشار درونی ایجاد کند که با تجربه واقعی زندگی روزمره او همخوانی ندارد.
چرایی تداوم مقایسه
دلایل تداوم مقایسه در مادران را می‌توان در دو عامل اصلی خلاصه کرد:
1. ذاتی بودن رفتار مغز: مغز انسان به‌طور طبیعی اطلاعات را جمع‌آوری می‌کند و جایگاه خود را در محیط اجتماعی می‌سنجد. این رفتار هنوز هم در شرایط والدگری فعال است.
2. دید گزینشی زندگی دیگران: زندگی دیگران اغلب به‌صورت گزینشی و از زاویه‌ای خوشایند نمایش داده می‌شود. وقتی فقط بخش خوشایند یا موفقیت‌آمیز زندگی دیگران دیده می‌شود، مغز با تصویر ناقص مقایسه می‌کند و نتیجه‌گیری‌های غیرواقعی شکل می‌گیرد.
جمع‌بندی
مقایسه مادرانه یک رفتار طبیعی و عمیقاً ریشه‌دار است. مغز انسان از دوران قدیم برای بقا به مقایسه نیاز داشت و امروز هم در زمینه اجتماعی و والدگری همین الگوریتم قدیمی فعال است. شبکه‌های اجتماعی و زندگی گزینشی دیگران شدت این مقایسه‌ها را افزایش داده‌اند و باعث می‌شوند مادرها احساس ناکافی بودن و فشار روانی تجربه کنند. با وجود اینکه این مقایسه طبیعی است، فهم علمی ریشه و چرایی آن می‌تواند به مادران کمک کند تا درک بهتری از رفتارهای ذهنی خود پیدا کنند و واقعیت زندگی خود و دیگران را به شکل واقعی‌تر ببینند..
دیدگاهتان را بنویسید